Ví dụ từ những ván đấu ở đẳng cấp cao Tàn cuộc Tượng khác màu (cờ vua)

Berger - Kotlerman

Berger - Kotlerman, 1948
abcdefgh
8
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Lượt Trắng đi, hòa cờ.

Trong ván đấu Berger - Kotlerman, hai Tốt được ngăn cách bởi hai cột, nhưng kết quả là hòa (Dvoretsky 2006:95).

1. Ve2 b32. Vd1 Vb43. Th7 Va34. Tg6 Vb25. Tf7! Va26. Te6 Va37. Tf5! ½-½

Nếu 7....b2 thì Trắng sẽ 8. Tb1. Nếu Đen giữ Vua của họ gần Tốt b thì Trắng sẽ di chuyển Vua. Nếu Vua Đen tiến đến g2 cố gắng đuổi Vua Trắng đi, Trắng sẽ di chuyển Tượng.

Piskov - Nunn

abcdefgh
8
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Lượt Trắng đi.

Trong ván đấu này[1] Ở vào thế yếu hơn, nhưng Đen đã đổi Hậu và Xe, từ bỏ hai Tốt, và đạt đến một thế cờ tàn hòa:

37. Tf6 Hh5!38. Hxh5 gxh539. Xxe8+ Txe840. Te7 Tg641. Txc5 Vf7!42. Txd4 a643. a3 Td344. c5 Tc545. d6 Ve646. Vf2 Vd7
Piskov - Nunn
abcdefgh
8
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Thế cờ sau nước 46... Vd7

Sự phong tỏa đã được thiết lập. Các Tốt Đen đã có thể được bảo vệ bởi Tượng và hai Tốt thông của Trắng không thể tạo ra bất kỳ sự tiến triển nào. Ván đấu đã tiếp tục với:

47. Vg3 Te648. h4 Vc649. ½-½ (Nunn 2007:145–46).

Nunn

Nunn
abcdefgh
8
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Lượt Đen đi, Trắng thắng.

Trong thế cờ của Nunn (hình bên), Trắng thắng:

1... Te1 2. Vf6! Th4 3. Vf5 Vd6 4. g3 fxg3 5. Tg2 Vc7 6. Ve5 g4 7. hxg4

và Trắng thắng dễ dàng bằng cách dùng Vua hỗ trợ Tốt g. Đen thua vì họ không thể bảo vệ Tốt ở g5 bằng Tượng từ d8 hay e7. Nếu Vua Đen ban đầu ở b8 thì Đen đã chơi 1... Ta5 và có được kết quả hòa (Nunn 2007:146–48).

Sokolov - McShane

Sokolov - McShane, 2002/3
abcdefgh
8
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Đen đi trước, hy sinh Tốt và gỡ hòa
Sokolov - McShane
abcdefgh
8
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Sau nước 5... Ve8, hòa cờ.

Trong ván đấu giữa Ivan SokolovLuke McShane, Đen đã từ bỏ Tốt và thiết lập được một hệ thống phòng thủ nhờ pat:

1... c4!?2. Txc4 Vf83. h5 Ve74. Tb3 Vf85. f6 Ve8 ½-½

và hai bên đồng ý hòa, bởi vì Trắng không thể tạo được sự đột phá, ví dụ 6. Ta4+ Vf8 7. h6 Txf6 8. Vxf6, hòa pat (Müller & Pajeken 2008:191).

Lautier - Rublevsky

Lautier - Rublevsky, 2003
abcdefgh
8
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Lượt Đen đi

Với cờ tàn Tượng khác màu, yếu tố thế trận có thể quan trọng hơn nhiều so với yếu tố vật chất. Trong thế cờ như hình bên, Đen thí Tốt (dẫn đến việc kém đối phương ba Tốt) để xây nên một pháo đài (khái quát: thế trận (một khu vực) phòng thủ chắc chắn không thể phá vỡ).

1... Vf5!2. Vxf7 Th5+3. Vg7 Td14. Te7 ½-½

Sau khi 4... Te2 5. Vh6 Td1 6. h5 Đen chỉ cần chờ đợi bằng cách chơi 6... Te2 (Müller & Pajeken 2008:191).

Kotov - Botvinnik

Kotov - Botvinnik, 1955
abcdefgh
8
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Lượt Đen đi.

Một ví dụ khác minh họa cho nguyên tắc đã nêu ở trên là ván đấu Kotov - Botvinnik, diễn ra ở Moscow, 1955. Đại kiện tướng Lev Alburt viết: "Đen hơn một Tốt, nhưng đối phương đã có được những vị trí phong tỏa hợp lý." (Alburt 1996:19). Tuy nhiên, Botvinnik đã tìm ra cách để tạo được một Tốt thông khác:

1... g5!!2. fxg5 Nếu 2. hxg5 h4 3. Td6 Tf5 4. g6 Txg6 5. f5 Txf5 6. Vxb3 Vg2, Trắng mất Tượng và thua.(Botvinnik 1972:75) (Averbakh 1977:144).2...d4+! Đen phải giữ lấy Tốt b (Botvinnik 1972:75) (Averbakh 1977:144).3. exd4 Đen từ chỗ hơn đối phương một Tốt lúc này đã tạm thời kém một Tốt, nhưng họ là người chiến thắng. Nếu 3. Txd4, Vg3 4. g6 Vxh4 5. Vd2 Vh3!! 6. Tf6 h4 7. Ve2 Vg2! (Botvinnik 1972:75)3...Vg3! Không 3...Vg4? 4. d5! Txd5 5. Tf2, hòa (Botvinnik 1972:75).4. Ta3 4. g6 Vxh4 5. g7 Vg4 Đen cũng sẽ thắng (Botvinnik 1972:75). 4. Te7 Vxh4 5.g6+ Vg4 Đen thắng (Averbakh 1977:144).4...Vxh45. Vd3 Vxg56. Ve4 h47. Vf3 hoặc 7.d5 Txd5+ (Botvinnik 1972:75).7...Td5+ 0-1

Fischer - Donner

Fischer - Donner, 1966
abcdefgh
8
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Thế cờ sau nước 30. Tc4-d3?.

Trong ván đấu giữa Bobby FischerJan Hein Donner, Trắng đang ở thế thắng, nhưng Đen đã gỡ hòa nhờ chuyển được về một thế cờ tàn Tượng khác màu hòa. Diễn biến tiếp theo từ thế cờ ở hình bên như sau:

30... Xxc231. Txf5 Xc132. Hxc1 Txc133. Vf1 h6 (nếu 33 d5 Đen sẽ 33... Ta3 chặn quân Tốt lại)34. Ve2 Vf8 ½-½ (Mednis 1990:81–82)

Fischer - Polugaevsky

Fischer - Polugaevsky, 1970
abcdefgh
8
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Lượt Trắng đi, hai bên đồng ý hòa

Trong thế cờ được lấy từ một ván đấu[2] giữa Fischer và Lev Polugaevsky, hai bên vừa đã đổi Xe, đạt tới một tàn cuộc Tượng khác màu, với một bên có ba Tốt còn bên kia có hai, tình thế hòa chặt chẽ (Kasparov 2004:91–93).

Vidmar - Maróczy

Trong ván đấu[3] giữa Milan VidmarGéza Maróczy diễn ra năm 1932, Trắng hơn tới ba Tốt, nhưng đã không thể thắng. Hai Tốt bị chồng trên cột Xe, điều này làm cho Trắng có một Tốt biên sai (wrong rook pawn), khiến Tượng của họ không thể hỗ trợ quân Tốt đó phong cấp. Ván đấu kết thúc hòa ở nước thứ 129. Trước đó, đã có hai lần Trắng phong cấp Tốt thành Tượng, việc làm này không có ý nghĩa. (underpromotion: thuật ngữ chỉ việc phong Tốt thành những quân không phải là Hậu (Tượng, Mã và Xe).)

Vidmar - Maróczy, 1932
abcdefgh
8
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Thế cờ sau nước 41. Txh5
Vidmar - Maróczy, 1932
abcdefgh
8
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Thế cờ sau nước 115... Ve5

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Tàn cuộc Tượng khác màu (cờ vua) http://www.chessbase.com/newsdetail.asp?newsid=295... http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=10083... http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=10122... http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=10307... http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=10443... http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=10679... http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=10944... http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=11038... http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=12711... http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=12955...